این روزها گاهی وقت ها که گذارم به کافی شاپ و یا رستورانی می افته و موزیک آرام و ملایمی از اسپیکرهای وصل شده به کامپیوتر پخش میشه، گوشهام رو تیز می کنم تا صدای سازها را از هم تشخیص بدم . عجیبه بسیاری از اینگونه مراکز برای ایجاد حس آرامش در فضای خود برای مشتریان تو چند وقت اخیر اغلب از آهنگ های بی کلام “فرهاد بشارتی” استفاده می کنند . این اتفاق چندین بار تو چند کافی شاپ و رستوران مختلف تو جاهای مختلف تهران و حتی شیراز و کرج هم برای من افتاده .
فرهاد بشارتی نوازنده ای که سال هاست در خارج از ایران زندگی می کنه و در نوازندگی ساز قانون با سال ها تلاش و فعالیت، حالا برای خودش صاحب سبک و اسم و رسمی شده .
فرهاد بشارتی با ساز تخصصی خودش، قانون، تو خیلی از کشورهای عربی نوازنده شناخته شده ای است و آنگونه که خودش می گوید در آهنگسازی علاوه بر همکاری با نوازندگان چیره دست بین المللی با “استیون اسپیلبرگ” در فیلم “مونیخ” نیز به عنوان نوازنده همکاری داشته است تا برای آقای کارگردان فضا و تم موسیقیایی عرب و فلسطینی را باز سازی کند .
کاور کردن آهنگ های قدیمی و پرطرفدار با تمرکز روی ساز قانون از دیگر کارهای جالب توجه بشارتی است و همین باعث شده خیلی از ایرانی ها ندونند که نوازنده و آهنگساز کارهایی که در رستوران ها و کافی شاپها می شنوند یک ایرانی باشد .
کارهای بشارتی جز یک کار ( آنهم بدون اطلاع او ) تاکنون در ایران منتشر نشده . به نظرم با توجه به سبک و سیاقی که او فعالیت می کند و نیز تمرکز بر موسیقی بی کلام، در صورت فراهم آمدن فرصت مناسب ،امکان بازنشر آثارش در ایران میسر باشه و شرکت های تولید موسیقی می توانند در این کار خوب تاثیر بسزایی داشته باشند.
این گپ و گفت به این دلیل صورت نگرفت که فرهاد بشارتی یکی از دوستان خوب من است ،بلکه با این هدف صورت گرفت که علاقمندان موسیقی که تعداشان کم نیست و باور دارم حتما تراک های یکی دو آلبوم آخر او را در فضاهای مختلف شنیده اند، با او و کارهایش بیشتر آشنا شوند .ناگفته نماند انتشار آلبوم آخرش secret garden هم دلیلی دیگری بود برای این گپ و گفت :
# هر چند این سوال به عنوان سوال اول کلیشه ای است،اما برای اینکه بتونم در سوال ها به یک روال منطقی برسم، ناچارم به تبعیت از کلیشه ها ،پس به عنوان سوال اول بگو ساز قانون رو پیش چه استادهایی یاد گرفتی ؟
ببین ،من زمانی که در ایران ساز قانون را دست گرفتم استادی خاصی را در ایران نمی شناختم و به همین دلیل دو سال که خودم روی این ساز کار کردم، شانس با من یار بود و در یک محفل “انوشیروان روحانی” نوازندگی منو دید و در همان برنامه پیشنهاد داد برای ضبط چند کار موسیقی به رادیو بروم، در رادیو بود که با “سیمین آقارضی” آشنا شدم، او نوازنده قانون و شاید اولین نوازنده فعال در این ساز بود .
# چه اطلاعاتی درباره تاریخچه ساز قانون داری؟
تا جایی که می دونم این ساز یک ساز ایرانی است و در دوره ساسانیان در دربار شاهان ایرانی و توسط نوازندگان به نام و شاخصی همچون باربد و نکیسا ، با سازهایی مثل عود و بربط نواخته می شد .بعد ازحمله اعراب به ایران این ساز نیز همراه با فرهنگ ما به کشورهای عرب رفت . در دوره عثمانی ها هم این ساز به ترک ها رسید .
# چرا ساز قانون در ایران ناشناخته است ؟
نوازندگی با ساز قانون نسبت به سازهای دیگر دشوار تر است . این ساز ،سازی حساس و کامل است و این اولین دلیل برای ناشناخته ماندنش است، چون تعداد کمی از علاقمندان موسیقی تمایل دارند با چنین ساز سختی کار کنند . مورد دیگر اینکه در ایران در ارکسترهای بزرگ از این ساز تاکنون کمتر استفاده شده و به همین دلیل بین علاقمندان موسیقی ناشناخته باقیمانده است .
# خوب حالا با این توضیحاتی که دادی چرا در بین این همه ساز ایرانی ، ساز قانون را برا ی نوازندگی انتخاب کردی ؟
خوب معملومه به خاطر بی علاقگی بقیه برای نواختن این ساز! البته این یک شوخی بود. از شوخی که بگذریم معتقدم ، قانون سازی بسیار روحانی است و برای همین از بچگی به این ساز فکر می کردم و با خودم فکر می کردم که باید این ساز را حتما یاد بگیرم و خوب در اولین فرصتی که پیش آمد سراغش رفتم . البته در کودکی و نوجوانی صدای این ساز سحر انگیز را از طریق رادیوهای عربی کشورهای اطراف دنبال می کردم .
# تو نواختن قانون یک سبک خاص و منحصر به فرد خودت داری که من هیچ جا ندیدم یه مقدار درباره این شیوه نوازندگیت توضیح می دی؟
خوب همونطور که می دونی ،قانون رو روی میز می گذارن و نوازنده باید روی صندلی بشینه و ساز قانون رو بزنه . اما من در شیوه خاص خودم ، قانون رو در آغوش می گیرم و مثل گیتار سعی می کنم ساز رو به قلبم نزدیک کنم و از پنج انگشت یک دستم به عنوان مضراب استفاده کنم و از دست چپم می توانم روی کلیدها برای تغییر گام و فرم نواختم استفاده کنم .
# همونطور که گفتی «قانون» سازی شرقی است برام جالبه بدونم چطور و چرا با این ساز آهنگ های معروف غربی رو کاور میکنی ؟
ببین همه سازهای دنیا هفت نت اصلی را دارند و نوازنده با هر سازی متناسب با قابلیت ها و توانایی های خاص آن ساز می تواند هر آهنگی را بزند و یا بسازد.پس دلیلی وجود نداره که سازها رو تقسیم بندی کنیم و بگیم مثلا ساز قانون فقط باید در محدوده موسیقی سنتی مورد استفاده قرار بگیره .نکته مهم و اصلی اینه که باید از قابلیت های سازهای مختلف برای ارائه آثار خوب استفاده کرد، به همین دلیله که من تلاش کردم از ساز قانون در موسیقی غربی استفاده کنم .
حتما خودت هم می دونی که خیلی از علاقمندان به موسیقی و نوازنده ها تلاش می کنند با تحقیق و پژوهش روی سازهای مختلف دست به نوآوری بزنند و مثلا سعی می کنند با مضراب های سنتور آهنگ های خارجی و غربی را بازسازی کنند و یا مثلا سنتور را شبیه قانون بزنند.خوب این کار به نظر من خیلی جالب ومهیجه و باعث می شه به تدریج موسیقی ایرانی و سازهای ایرانی به دنیا شناسانده شوند و برای این کار باید دیدمان رو نسبت به سازها تغییر دهیم و آنها را در موسیقی خاصی محدود نکنیم .
# خوب گرفتم اصل مطلب رو ،حالا به من بگو چرا آهنگ های معروف و محبوب مردم رو را بازسازی یا کاور می کنی ؟
مهمترین دلیلش اینه که آهنگ های هیت برای مردم شناخته شده تره، به این نکته هم دقت کن که من آهنگ هایی رو برای این کار انتخاب می کنم که با ساز قانون و طریقه نواختن من تناسب داشته باشه. مثلا اگر من بخوام یک آهنگ راک اند رول را اجرا کنم ،حتما با ساز قانون صدای خوشایندی به دست نمیاد چون این آهنگ ها با سازهایی مثل گیتار الکترونیک گوشنوازتره و برای شنونده آشنا تره. به همین خاطره که من اغلب سراغ آهنگ های لایت و ملایم می رم. فکر می کنم این جور آهنگ ها به مردم آرامش می ده.
من هدف اصلیم اینه که با این کار، مخاطبام وقت شنیدن موسیقی آرامش پیدا کنند و حین کار کردن هم بتونند موسیقی گوش کنند . من با کاور کردن آهنگ های هیت می تونم به هدف اصلی خودم یعنی معرفی ساز قانون به عنوان یک ساز ایرانی با قابلیت ها و قدرت خاص خود، به علاقمندان موسیقی در دنیا برسم .
# تو آهنگسازیت قانون را به عنوان ساز اصلی و پایه قرار می دی و سازهای دیگه به اصطلاح میرن تو بک گراند یا اینکه نه ،متناسب با آهنگ، سازها را تو کار می چینی ؟
ببین هر صدا و آهنگ و ملودی با ساز قانون قابلیت اجرایی دارد ولی نواختن برخی از ملودی ها مثل هارد راک با ساز قانون تناسب نداره و اگه قرار به تنظیم یک آهنگ باشه باید سازهایی که زیر ساز قانون در آهنگ مورد استفاده قرار می گیره با قانون هماهنگ باشه.
هماهنگی باعث می شه قانون مثل یک نگین ، وسط سازها شنیده بشه .من تو آهنگسازی کاملا به این مساله توجه دارم و سعی می کنم آهنگی که می سازم یا آهنگی که ممکنه مجددا تنظیم کنم،با ساز قانون هماهنگی داشته باشه و به گونه ای باشه که ساز قانون در ان خوب شنیده بشه .
# چرا به موسیقی بی کلام تمایل داری و روی آهنگ هات کلام نمی گذاری ؟
تو آلبوم های قبلیم موسیقی من بی کلام بود اما از آلبوم “اوج” به بعد و به خصوص در آلبوم آخرم سعی کردم روی صدا نیز تمرکز کنم .
من سعی می کنم به شیوه خاصی صدا رو وارد موسیقی کنم . در این شیوه سعی من بر اینه که روی بعضی از آهنگ ها از گروه کر استفاده کنم و در بخش هایی که در حقیقت شاه بیت آهنگ حساب میشه ، از گروه کر استفاده می کنم .
پس باید در پاسخت بگم من سعی می کنم به تدریج و رفته رفته صدا را نیز وارد کار خودم کنم اما این کار حتما به شیوه خاص و منحصر به فرد صورت خواهد گرفت .
# بهم بگو تا به حال با این ساز قانون خودت با چه گروه های خارجی و آهنگسازان خارجی همکاری داشته اید ؟
مدتی با “اردشیر فرح” و “استران” همکاری داشتم . همونطور که می دونی تو فیلم “مونیخ” ساخته “استیون اسپیلبرگ” با اهنگساز این فیلم نیز به عنوان نوازنده اصلی همکاری داشتم .یک سری کارهایی هم تو سطح بین المللی شروع کردم و امیدوارم به زودی شکل بگیره و خبراش حتما به زودی به گوشت می رسه .
# حد نهایی و انتهای پیشرفتت رو تو موسیقی تا کجا می بینی ؟
ببین در پاسخ به این سوالت نمی خوام جواب کلیشه ای بدم و اینی که می خوام بگم واسه من عین واقعیته و بهش باور دارم . من هنوز خودم را به عنوان یک نقطه هم قبول ندارم ودارم سعی می کنم به عنوان یک نقطه تو صفحه موسیقی ایرانی جایی داشته باشم و دوست دارم کاری ارزشمند برای موسیقی ایران انجام بدم .
# چرا تا به حال برای انتشار کارهات در ایران اقدامی نکردی ؟
من بعد از انتشار اولین آلبوم بی کلامم تو خارج از ایران ،به فکر انتشارش در ایران بودم .راستش رو بخواهی ،با خودم فکر می کردم با انتشارش تو ایران هموطنان داخل کشور نیز بتونند این سبک و سیاق کار رو بشنوند .
با همین دید و اعتقاد، یکی از بستگانم تو ایران پیگیر این کار شد ولی متاسفانه موفق به انجام این کار نشد. چند ماه بعد از این اتفاق من به صورت اتفاقی به یکی از کتاب فروشی های معروف وست وود مراجعه کردم که کارهای موسیقی و کتاب منتشر شده تو ایران را به علاقمندان عرضه می کنه .اونجا بین آلبوم هایی که این فروشگاه عرضه می کرد یک سی دی به اسم « جاده »دیدم که خوشبختانه ناشر لطف کرده بود و حداقل اسم منو از روش برنداشته بود و اسم من به عنوان نوازنده و آهنگساز روی پکیج منتشر شده بود .بعد فهمیدم این کار البوم اول من،”انعکاس” بوده که بدون اطلاع و هماهنگی با من تو ایران منتشر شده و من خیلی اتفاقی و شانسی تو آمریکا دیدم .
من فکر می کنم هر هنرمندی که تو خارج از کشور فعالیت می کنه آرزو داره که کار هنریش داخل کشور منتشر بشه و خوب منم مثل بقیه همین حس و علاقه رو دارم .
# چند تا آلبوم موسیقی تا به حال منتشر کردی ؟
تا به حال پنج تا آلبوم موسیقی بی کلام منتشر کرده ام که آخریش همونطور که می دونی بعد از کنسرت آخرم تو لس آنجلس ،با عنوان Secret Garden منتشر شد .
